Van ‘voldoen aan de regels’ naar risicoleiderschap

22 maart 2019

Het métier van de risicomanager stelt de beroepsgroep voor dilemma’s, stelde Ron de Bruijn, Managing Director van Riskonet, in een recente blog. Je wijst je klant op tekortkomingen, maar wat als een toezichthouder je rapport in handen krijgt? Carolien de Vries, Directeur Young Safety Professionals (YSP), heeft haar eigen visie op het dilemma. Zij meent dat risicomanagers alert moeten zijn op signalen dat eenklant verkeerd risicomanagement voert en geen eigenaarschap of leiderschap toont.

“Beste Ron, Ik heb je hartenkreet over het dilemma van de risicomanager met grote belangstelling gelezen. Inderdaad, wat als de toezichthouder of verzekeraar ons vraagt om een rapport te delen waarin veiligheidsrisico’s worden aangekaart?

Ik voeg er graag een andere vraag aan toe: hoe voorkom je dat je als risicoadviseur in zo’n positie terecht komt?

Ik zie vaak dat opdrachtgevers het lastig vinden om hun verantwoordelijkheid te nemen als het gaat om risicomanagement. Zij zoeken – misschien zonder het te beseffen – slechts naar ‘compliance’, naar een manier om te voldoen zodat ze zich kunnen verantwoorden. Vaak zie ik dat opdrachtgevers het tegenovergestelde doen van het tonen van eigenaarschap, ze ‘onteigenen’. Dat doen ze bijvoorbeeld door hun verantwoordelijkheden als het ware over te dragen aan een risicoadviseur.

Risico’s zijn er altijd!

Maar de aard, visie en doelstellingen van een organisatie – en de daaruit volgende werkzaamheden – brengen nu eenmaal risico’s met zich mee. Ze zijn er altijd! En waar een eerste reactie misschien is om te ‘onteigenen’ en in te dekken of af te schuiven, zijn er nog zoveel meer manieren om verantwoord met risico’s om te gaan.

In risicomanagement hebben we het vaak over een risicomanagementcyclus. Dat gaat – in grote lijnen – van doelen bepalen, naar risico’s identificeren die deze doelen bedreigen, risico’s classificeren, risico’s beheersen, beheersmaatregelen evalueren, communiceren en overdragen. Natuurlijk bestaan er varianten hierop in verschillende modellen en instrumenten.

Help de klant stappen te doorlopen

Volgens mij is onze rol als risicoadviseur niet per se om deze zes stappen voor de klantte doorlopen. Wij dienen onze klant te helpen zelf deze stappen te doorlopen; daar waar hij inhoudelijk kennis mist, ondersteunen wij. Zo kunnen wij onze klant in zijn kracht zetten en aanmoedigen om gedegen risicomanagement te voeren vanuit een weloverwogen visie.

Ik geloof dat de risicoadviseur een coachende en ondersteunende rol heeft. Dat de adviseur de klant moet leren omgaan met bestaande onzekerheden. En dat de klant de neiging compleet te willen zijn verruilt voor een houding waarin deze de durf heeft om weloverwogen keuzes te maken en accepteert dat niet alle risico’s opgelost kunnen worden. Naar mijn idee is dat de manier waarop in elke organisatie risicomanagement moet worden gevoerd.

"Een organisatie die risicoleiderschap toont, laat zich door de juiste adviseurs op verschillende kennisgebieden ondersteunen, maar maakt zelf op basis van input overwogen keuzes."

Carolien de Vries
Directeur Young Safety Professionals

The secrets of water mist as an extinguishig agent

Geen eigenaarschap

Wanneer een externe risicoadviseur in een positie wordt gedreven dat hij tussen verzekeraar, toezichthouder en klant in komt te staan, is dat misschien wel een signaal dat de klant verkeerd risicomanagement voert en geen eigenaarschap of leiderschap toont. Dan is het tijd voor een heel ander gesprek met de klant.

Dan de serieuze veiligheidsissues. Een toezichthouder die lucht krijgt van serieuze veiligheidsissues die de vergunning raken – en onacceptabele risico’s voor medewerkers, bezoekers of bedrijfscontinuïteit veroorzaken – kan deze informatie niet negeren.

Serieus issue

Maar de organisatie, die kan de informatie pas echt niet negeren. Want er is een serieus veiligheidsissue! Het management van de organisatie moet door risicoadviseurs zo worden ondersteund, dat zij daar vanuit een intrinsieke motivatie op willen en gaan reageren. Niet omdat het moet, maar omdat zij dat willen. Omdat het hun organisatiedoelstellingen bedreigt. Omdat het welzijn van hun mensen wordt bedreigd.

Vervolgens kan de organisatie met een beheersplan naar de toezichthouder of verzekeraar. Daar kan zij aantonen dat zij op een volwassen manier met risico’s en bijkomende onzekerheden omgaat.

Het punt: leren omgaan met risico’s

Ik ben ervan overtuigd dat de rol van de risicoadviseur in dit hele proces onmisbaar is. Ten eerste natuurlijk voor inhoudelijke adviezen. Onze klanten zijn geen vakspecialisten en kunnen risico’s makkelijk over het hoofd zien of verkeerd inschatten.

Maar vooral – en dat is het punt dat ik hier graag maak – kunnen klanten leren om op een meer verantwoorde manier met risico’s om te gaan. De eigenaar van het risico, dat blijft de opdrachtgever zelf en die rol moet hij gaan vervullen. Collega-risicomanager en auteur Martin van Staveren schreef hier een boek over en noemde dit: ‘risicoleiderschap’. Een organisatie die risicoleiderschap toont, laat zich door de juiste adviseurs op verschillende kennisgebieden ondersteunen, maar maakt zelf op basis van input overwogen keuzes. Aan ons risicoadviseurs de taak om zodanig te sturen, te ondersteunen en te coachen dat de klant deze rol op zich wil en kan nemen.

Dat lijkt allemaal makkelijker gezegd dan gedaan. En misschien ís dat ook zo. Ik ben mij er bewust van dat mijn benadering enigszins naïef kan lijken. Ik weet dat de praktijk weerbarstig is. Het gaat erom dat klanten op een verantwoorde manier met risico’s omgaan, vanuit de juiste overtuiging en intenties. Desnoods met ondersteuning van een adviseur!”

Carolien de Vries is directeur van Young Safety Professionals (YSP). YSP ondersteunt organisaties bij veiligheidsvraagstukken en leidt jonge veiligheidskundigen op tot professionals.

Riskonet b.v.

INTERNATIONAL

Ron de Bruijn

Amsterdam
Nederland
+31 85 043 79 40
[email protected]

AMSTERDAM

Tom de Nooij

Amsterdam
Nederland
+31 85 043 79 40
[email protected]

ISTANBUL

Özlem Emgen

Istanbul
Turkije
+90 533 21 12 051
[email protected]

KRAKAU

Leszek Golachowski

Krakau
Polen
+48 663 336 844
[email protected]

JOHANNESBURG

Chris Brits

Johannesburg
Zuid-Afrika
+27 83 456 7424
[email protected]

SYDNEY

Janet Short

Coal Point (Sydney)
Australië
+61 (0)49 3868111
[email protected]

Scroll naar boven