“3D baskının risklerine karşı korunun”

“Bir gün aniden yakınınızda bir yerde böyle bir şey olabilir. Örneğin bir kız çocuğunun hatır için komşularına yeni bir priz baskısı aldırdığını düşünün. Bu iş, internetten ücretsiz indirilebilecek bir yazılım ve bir 3D yazıcı aracılığıyla yapılabilecek bir iştir. Ancak bir de, kullanılan plastiğin, bir priz için gerekli olan ısıya yeteri kadar dayanıklı olmadığını ve bu yüzden oluşan kısa devrenin büyük bir hasara yol açtığını düşünün. Bu hasarı kimin ödemesi gerekir?

Ya da bir kişiye ait, bir arıza yüzünden kırılan bir 3D baskı protezi düşünün. Adam merdivenden düşmüş ve hastaneye kaldırılmış olsun. Sorumlu kimdir? Protezin baskısını alan işletme mi? Yoksa baskıya temel oluşturan yazılımın tasarımcıları mı? Peki ya söz konusu yazılım açık kaynak ise ve bağımsız bir grup gönüllü doktor ve teknisyenden oluşuyorsa?”

İnovasyon ve teknoloji

3D baskı ile ilgili teknolojik gelişmeler o kadar hızlı yol alıyor ki, yasal mevzuat ve sigorta ürünleri meseleyi her yönüyle ön görmekten henüz çok uzakta görünüyor. Bu dünya, değişimlerin hızla meydana geldiği ve bazen kayda değer sonuçlara yol açtığı bir inovasyon ve teknoloji dünyasıdır. Örneğin Hollandalı şirket Ortega Submersibles, 3D yazıcıdan mucizevi bir şekilde gerçek bir deniz altı yaratmayı başardı. Öte yandan daha şimdiden 3D yazıcılardan otomobiller çıkarılmaya başlandı. Ancak belki de meydana gelen en büyük devrim, konutların bir odasında ya da garajında bir 3D yazıcısı aracılığıyla çalışan küçük şirketlerde kendisini gösteriyor. Bu şirketlerin sahipleri teknolojiye tutkun girişimcilerdir. Yeni fırsatları görürler; ama coşkuları yüzünden bazen işin başka bir yüzü de olabileceğini unutabilirler.

3D baskının riskleri

3D baskısı alınmış bir üründe ne tür hatalarla karşılaşılabilir?

• Her şeyden önce tasarımın yazılımında bir hata oluşabilir. Bundan tasarımcı sorumludur; ne var ki internet üzerindeki pek çok ücretsiz yazılımın tasarımcısının kim olduğu belli değildir. Yazılımdaki hatalar ürünlerin kalitesinin düşmesine yol açabilir.
• Ürünün baskısının alınması sırasında kullanılan ham maddeler de soruna yol açabilir. Baskı prosesi sırasında, kirliliğe yol açan ve hatta zehirli olan buhar parçacıkları açığa çıkabilir. Ham maddenin kalitesinin iyi olmaması ve ortaya çıkan ürünün eksikli olması rastlanabilir durumlardır.
• Bir başka olası hata sebebi, 3D yazıcının kendisidir; yazıcıdaki bir hata nedeniyle tasarım iyi olmasına karşın baskı hatalı olabilir.
• Baskı alma sırasında insan hatası ile de karşılaşılabilir. Örneğin ayarlar yanlış olabilir ve bu yüzden ürün arızalı çıkabilir.

Her durumda sorulması gereken soru şudur: İşlerin yolunda gitmemesi halinde sorumlu kim olacaktır?

Kalite ve güvenliğin güvencesi

İster bir şirket için çalışıyor olun, ister 3D baskıları satışa sunan bir hobi sahibi; bu risklere karşı korunuyor musunuz? Dijital çalışıyorsunuz ve bazen kaynağı belli olmadığı halde, 3D basım şirketi olarak sorumlu olduğunuz tasarımlarla çalışıyorsunuz. Riskonet’te sorumluluk risklerini portföyünde bulunduran Gerrit Vink bu konuda şunları söylüyor: “3D baskı ile çalışan eskiden beri var olan üreticilerin yanı sıra yenileri de genellikle, kalite ve güvenlik için gerekli olan faktörlerin yeterince farkında değildir. Bizim deneyimimiz de bunu gösteriyor.” “Nelerin yolunda gitmeyebileceğini ve beklenmedik olayların olası (maddi) sonuçları(nı) bildiğinizden emin olun. Bunları temel alarak, riskin kabul edilebilir olup olmadığını ve önleyici ek tedbirlerin gerekli olup olmadığına karar verin.”