Kurumlarda İş Durması Riski İncelemesi
30 Ekim 2019
Firmanın risk yöneticisinin genellikle ‘Aklım Karıştı’ filminde Winona Ryder’ınkine benzer bir pozisyonda olmasına neden olacak bir olay varsa o da tüm işlerin durmasıdır.
Directrix Risk Services baş danışmanı Stefan Swanepoel’e göre, İş Durması bir işletmenin temel görevini yani varoluş nedenini kısmen veya tamamen yerine getirememesidir. Riskonet’in iş ortağı bu yerine getirememe durumunun genellikle yıkıcı bir yangın veya ciddi bir makine arızası gibi önemli bir olaydan kaynaklandığını ifade ediyor. Öte yandan, günümüzünbüyük kuruluşlarının karmaşık yapısı, yüksek dikey entegrasyon seviyeleri ve karmaşık küresel tedarik zincirleriyle bir araya geldiğinde, bu kesinti işletme dışındaki bir dizi olaydan da kaynaklanabiliyor.
Durma stratejik riskler doğurabilir
Her ne kadar kesinti riski birçok stratejik riske neden olma potansiyelini önemli ölçüde barındırsa da, kurumların bünyesinde stratejik risk kaydında nadiren yer alır veya en azından tek bir risk olarak yer alır. Bunun birincil nedeni sigortadır. Bir risk sigortalı olarak kabul edildiğinde, o risk uygun şekilde azaltılmış olarak kabul edilir. Ancak bu cümle pek çok soruyu da beraberinde getirmektedir:
- Sigorta risk etkisini gerçekten azaltıyor mu?
- Satın alınan teminat yeterli mi?
- Diğer risk yönetim yaklaşımları mümkün ve tercih edilebilir mi?
Bu soruların, sigorta aktüerya hesapları ve iş durması riskinin stratejik yönetiminde işletmeye destek için diğer girdilerle ne tür bir bağlantısı var?
Belirli bir tehlikenin etkisi
Temel perspektifle değerlendirildiğinde, sigorta, sigortalıyı belirli bir tehlikeye karşı teminat altına alır. Teminat koşullarının ve muafiyetlerin etkisi göz ardı edildiğinde, bir işletme kesinti sırasında brüt karının yanı sıra, teminat kapsamındaki işe geri dönebilmek için ortaya çıkan Artan Çalışma Maliyetleri alabiliyorsa bu olay olmasaydı olacağı pozisyonda olduğu iddia edilebilir, değil mi?
Kesinlikle hayır. Genel olarak değerlendirilirse, bir işletmenin varlık nedeni, ürününe dönük olarak pazarda bir ihtiyaç olduğunu tespit etmiş olması ve pazarın bedelini ödemeyi kabul ettiği bir ürünü (karlı) bir fiyat karşılığında tedarik etmeyi hedefliyor olmasıdır. İşletmenin bu ürünü tedarik etmeye devam edemiyor olması, satışların gerçekleşmesi durumunda elde edilecek brüt karın çok ötesinde bir etkiye neden olur. Pazar payında geri çevrilemez ölçüdeki kayıplar, alternatif ürünlere talep oluşmasına, para cezalarına, diğer cezalara ve tedarik zinciri anlaşmalarının kaybedilmesine neden olur ki bunların tümü, sigorta ödemeleriyle telafi edilemeyecek çok ciddi kayıplardır.
Son çare olarak sigorta
Yukarıda açıklanan olayların dışında, Sigorta sözleşmelerinde genellikle oldukça maliyetli olabilecek özel şartlar ve koşullar vardır. Zamanla değişen muafiyetler, ortak ödemeler, önemli kapsam dışılar, ortalama underwriting kapasite limitlerinin uygulanması gibi bileşenlerin tümü, iş durmasının gerçek değerinden farklı bir son ödemeye neden olacaktır .
Bu kapsamda, şurası açıktır ki iş durması (artan işletme maliyetleri ve daha az oranda Siber – ancak bu tamamen apayrı bir tartışma konusudur) sigortası sadece artık risk için risk yönetiminin son adımı olmalıdır. Daha resmi ve planlı bir yaklaşım şu şekilde olabilir:
- Bir dizi kritik olay için iş durmasının etkilerinden kurtulmak için gereken toparlanma sürecini anlayın
- Tek başına İş Sürekliliği, İş Esnekliği, Felaket Kurtarma ve riskin bir kısmını ele alan diğer ilgili planları bir araya getirin
- Toparlanma süreciyle ilgili maliyeti doğru anlayın
- Finansal açıdan uygulanabilir olduğu ölçüde tüm iş durması etkisini dikkatlice kontrol altında tutun
- Genel toparlanma sürecini kısaltmak için dahili ve harici, mevcut ve muhtemel yolları kullanın.
- İş durması için artık riski makul şekilde sigortalayın ve satın alma maliyeti verimliliğini takip edin.
Her ne kadar yukarıdaki adımlar çok yönlü bir yaklaşım gerektirse de, aktüerler bu alanda önemli bir rol oynarlar. Süreç için genellikle riskin hasar öncesi değerlendirmesi esas olsa da, doğal değişkenlik ve çeşitli kritik yollar ve hareketli parçalar (örneğin, tedarik zinciri) stokastik matematiğin ve entegre modelleme tekniklerinin anlaşılmasını gerektirir.
Belirli kontrol programları
Ek olarak, çakışmaları minimum seviyede tutmak veya göze çarpan boşlukları doldurmak için birden fazla önlemi bir araya getirebilmek için, karmaşık modelleme ortamlarını anlayabilmek gerekir. Son olarak, fiziksel süreçlerin finansal şartlara aktarımı ve çeşitli seçeneklerin ve artık risklerin değerlerinin karşılaştırılmasına izin verilmesi gibi becerilerin tümü, diğer mesleklerden çok daha fazla aktüerya becerisi gerektirir.
Öte yandan, aktüeryanın başarıyla sürece dahil edilmesinin önünde bazı maddi uyarılar veya hız tümsekleri mevcuttur (genellikle aktüeryanın hesaba katılmadığı ortamlarda algıladığımız maliyetin dışında). Bunlardan en önemlisi: İşletmenin iş durması risk ortamının genel olarak görüldüğünden daha karmaşık ve dinamik olduğunu anlamasına yardımcı olmaktır. Şirketler genellikle yaptıkları işin uzmanları olan operasyonel veya mühendislik personeline iş sürekliliği görevleri verirler; fakat bu personelin, nadiren riske kapsamlı bir bakış açıları vardır.
Bu, belirli alanlara odaklanan kontrol programlarının hayata geçirilmesine yol açar. Uygun konsolidasyon ve entegrasyon olmaksızın, bu önlemler birbirini olumsuz etkileyebilir veya önlemler bir araya geldiğinde elde edilecek potansiyel tasarruflar uygulanamaz.
Aktüerlerin yaşadığı zorluklardan biri
Üstelik, iş durması sigortası satın alma gereksinimleri ve koşullarında genellikle sigorta underwriterları tarafından uygulanan göreli standart değerlendirme yöntemleri esas alınır. Her ne kadar sigorta tazminat taleplerine (veya talep anlaşmazlıklarına) neden olan kayıp olaylarındaki deneyimleri vazgeçilmez önemde olsa da, teminat kapsamında ödemeyi teminatta belirlenen şekle ek olarak, ödeme taleplerinin olasılığını ve etkisini azaltacak özel önlemleri de hesaba katarak değerlendiren oldukça tipik bir yaklaşımları vardır.
Bu da sürece katkı sunmak isteyen aktüerler için ek bir zorluk yaratır. Temel operasyonel profil ve riskleri, güçlükleri ve sürecin dar boğazlarını anlamak inceleme süreci sırasında kolay bilgi akışını ve entegrasyonu sağlamak için önemlidir.
Ayrıca işletmenin operasyonel profiline dönük “temel bir çalışma bilgisine” sahip olmak da sigorta underwriterlarının daha büyük risk ortamındaki yaklaşım, rol ve sınırlarını anlamaya yardımcı olur. Proses mühendisleri veya sigorta denetmeni olmak zorunda değiliz, ancak bir dökümhane ile bir havayolu şirketi arasındaki temel risk ve operasyonel açılardan farklılıkları anlamamız gerekir.
Riskin değeri
Son bir güçlük de işletmenin risk “değerinin” teminat için ödenecek primle bağlantılı olduğu şeklindeki yaygın görüşe sahip olmasıdır. Bu değer, genellikle aktarılan (aktarılmış kabul edilen) riske göre oldukça düşüktür. Bu da operasyonlara devam etmenin gerçek öneminin ve bir iş durmasının tüm etkisinin genellikle tam olarak anlaşılıp değerlendirilemediği bir ortam yaratır.
Bu da ne yazık ki genellikle bir iş durmasının gerçek maliyetinin çok geç olmadan anlaşılamamasına neden olur. Hasar talep görüşmeleri, ortalama ve sınırsız geri çevirmeler, kesinti sona erdikten çok sonra ortaya çıkan maddi etkilerle bir araya getirildiğinde, işletmenin neye maruz kaldığını ve sigorta tarafından sağlanan gerçek korumayı (ve doğal sınırlamaları) anlamadığına dair örneklerdir.
Aktüerler hafifletme önlemlerinin anlaşılmasını, kapsamlı olarak değerlendirilmesini, geliştirilmesini ve entegrasyonunu sağlamanın yanı sıra önemli iş durmaları ile ilgili finansal hesaplamalar yaparak pazara somut faydalar sağlarlar. Her ne kadar temel becerilerimiz bu işleri yapabilmemizi sağlıyor olsa da, sunulan sonuçların uygun bağlama yerleşmesini ve işletme için gerçek anlamda değer taşımasını sağlayacak ek gereksinimler vardır.
