Latin Amerika’da risk yönetimi: ‘Büyüyen piyasa fırsatlarla dolu’

18 Harizan 2020

Riskonet, uzman ortaklarının network ağı sayesinde dünya çapında aktif. Peki söz konusu tüm bu bölgelerde mevcut risk kontrol sistemi nasıl? Bu konuyu geçmiş dönem hikayelerinden oluşan bir seride inceleyeceğiz. Bölüm 1’de Latin Amerika’ya doğru bir yolculuğa çıkıyoruz: Carlos Pelacani’nin çalışma alanına.

Eğer klişe yargılara inanıyorsak, Latin Amerikan 'mañana (acelesi yok)-mentalitesi', konu risklerin ele alınış biçimine geldiğinde fazla umut verici değildir. Çünkü bugün yapılması gereken yarına da bırakılabiliyorsa, insanlar bir sonraki günün muhtemel tehlike ve sınırlamaları ile nasıl başa çıkacaktır? Sigorta şirketi Zurich’in bölge hakkındaki raporu, söz konusu tezi ortadan kaldırmamaktadır. Doğal afetlerle –bölgedeki bazı ülkeler için büyük bir risk- ilgili olarak Zurich: “Pek çok Latin Amerika ülkesi, bir olayı önleme ya da ona hazırlığın aksine olay gerçekleştikten sonra ciddi şekilde yardıma muhtaç olmaktadır.” der.

Risklerden kaçınanlar

Brezilyalı risk yönetim uzmanı Carlos Pelacani şaşırtıcı bir şekilde Güney Amerika şirketlerini risk alanlardan daha çok riskten kaçınanlar olarak belirtir. Ve Pelacani bu konuyu bilen yetkili bir ağızdır. Riskonet’in deneyimli bir ortağı olarak bölgedeki pek çok şirketi kendi müşteri tabanında saymaktadır. “Bu durum sektöre bağlı, ama genelde risklerden kaçınılıyor. Şirketlerin içindeki risk yönetimi rolü konusundaki araştırma bunu destekler. Latin Amerika ülkelerinde dikkate değer birkaç şirket risk yönetiminin son derece iyi ve hatta mükemmel geliştirildiği bir politika izler.” Kıtadaki şirketlerin yaklaşık üçte ikisinin risk yönetiminde yeterli(-den fazla) seviyede bulunduğu söylenebilir. Brezilya, Arjantin, Kolombiya ve Şili gibi ülkeler bu alanda bölgesel lider olarak görülür.

Yön veren lider ülkeler

Adı geçen dört ülke, Peru ve Uruguay ile birlikte endüstriyel çeşitlilik, ekonomi ve yönetim alanında bölgedeki diğer ülkelerden daha iyi gelişmiştir. Bu altılıda önceliğin her ülkeye göre değiştiği görülen hemen hemen aynı riskler rol oynar. Pelacani’ye göre: “Yön veren lider ülkeler özellikle finansal, yönetmelik, zincir değeri ve operasyonel süreklilik ile ilgili riskler konusunda kaygılanmaktadır.” Doğal afetlerin en önemli risk faktörü olarak görülmemesi dikkat çekicidir. Dünya Bankası, kıtanın ekstrem derecede korunmasız ve hassas olduğunu belirtmektedir. Pelacani, doğal afetleri önemli bir risk olarak görmektedir, ama tüm bölge için değil: “Şili, Peru ve Kolombiya’da deprem tehlikesi vardır, ama Brezilya ile Arjantin’de bu tehlike minimum seviyededir.”

Algı

Pelecani önemli risklerin yer aldığı son listenin trendlere bağlı ve ayrıca algılarla dolu olduğunun farkındadır. “Son dönemlerde Orta ve Güney Amerika’daki bazı ülkelerde şirketlerin kendilerini silahlandırmak ve savunmak istediği konu listesinde siber risk görülmektedir.” Ciddi bir tehlike olmasına rağmen, Pelacani aldatıcı bazlı risk yönetimi için tedbirli davranır. “Örneğin sigorta endüstrisinin risk olarak adlandırdıkları ile maliyet etkinliğine sahip risklerden kaçınılan faaliyetler alanında müşterilerimiz için neyin gerçekten önemli olduğu arasında bir denge vardır.” Günlük uygulamada Carlos Pelacani müşterilerine risk yönetimi alanında tavsiye verirken çok dikkatli davranmaktadır. “Eğer şirketler piyasada risk olarak görülen bir şey fark ederlerse, bunu ajandalarında en üst sıraya alırlar. Düşünülen şey şudur: eğer rakipler bunun üzerinde çalışıyorsa, kendileri de aynı zamanda harekete geçmelidir. Burada gerçekten büyük bir risk içinde olup olmadıklarını her zaman kendilerine sormazlar.” Pelacani bu nedenle her zaman risk analizi ile başlar. Böylelikle bir şirket için hangi risklerin geçerli olduğunu değerlendirir. Esen rüzgara göre yol almaz, detaylı araştırma yapar. Pelacani: “Sigorta şirketleri ve aracı kurumlar müşterileri tanımadan müşterilerin algısını değiştiriyor. Ancak müşterinin hedeflerini ve sorunlarını bilirsen risk yönetimi alanında bir tavsiye verebilirsin.” şeklinde konuya vurgu yapmaktadır.

The secrets of water mist as an extinguishig agent

"Pek çok Latin Amerikan şirketi risk politikalarında yeni riskleri görmemekte ve dikkate almamaktadır. Fakat ileriye doğru bakan şirketlerde büyük çoğunluk özellikle –gelecek için bir ölçüm olarak- yakın geçmişte neler yaşandığına göz atar."

İleriyi gören bakış şekli

Pelacani’nin günlük uygulamada dikkatini çeken bir şey daha vardır. Pek çok Latin Amerikan şirketi risk politikalarında yeni riskleri görmemekte ve dikkat etmemektedir. Araştırmalar, şirketlerin yarısında bu vizyonun eksikliğini işaret etmektedir. İleriye bakan şirketlerde büyük çoğunluk özellikle –gelecek için bir ölçüm olarak- yakın geçmişte neler yaşandığına göz atar. Üçüncü kişiler tarafından yapılan analizler ve senaryo planları daha az oranda kullanılır. Pelacani’ye göre: “Bu zamana kadar gelecek riskleri listesinde örneğin bir pandemi riski asla anılmadı. Bu durum uzak geçmişte yaşanmış olmasına rağmen.”

Risk yöneticisi

Pelacani’ye göre çoğu Latin Amerikan şirketi riskleri danışmanlar aracılığı ile ele alıyor. Bunların bazıları finansal riskler konusunda uzman, büyük çoğunluğu ise aracı kurum ve sigorta şirketleri. Bir risk türü içinde tamamen risk yönetimine adanmış bütün bir takımın görevlendirilmesi her zaman istisnai bir durum olsa da, daha büyük aracı kurum ve sigorta şirketleri risk yönetimi sunmaktadır. “Kendi deneyimlerime bakarsam, şirketler genelde orta dereceli bir müdür belirliyor, bu kişi risklerle ilgileniyor. Çoğu zaman diğer yükümlülükler veya görevlerle meşgul olmalarına rağmen.” Pelacani’nin tanıdığı sadece birkaç şirketin Risk Direktörü var. “Genellikle bu, kimyasal endsütride veya altyapı, enerji ya da madencilikle uğraşan şirketlerde. Büyük oranda hükümetler tarafından denetlenen finansal kurumlarda da bunu görüyorum.”

Sert piyasa

En son piyasa araştırmaları ve Carlos Pelacani’nin yıllara dayanan deneyimi bazında Güney Amerika’da risk kontrolü için sağlıklı bir ilginin var olduğu söylenebilir. Bununla birlikte çeşitli alanlarda büyüme mümkün ve gereklidir. Böylece geriye doğru çok fazla, ileriye doğru çok az dikkat yöneltilir. Pelacani bununla daha çok normlar dışı düşünmeyi savunmaktadır.  Burada aynı zamanda profesyonelleşme yaklaşımının bulunduğu görülür, çünkü uzmanlaşmış şirket içi takımlar veya alanında uzman kişilere ihtiyaç vardır. Bu nedenle risk yöneticileri için yapılacak pek çok iş vardır. Özellikle şu anda –dünyanın geri kalanında olduğu gibi- Güney Amerikalı sigorta şirketleri korona pandemisinin bir sonucu olarak “sert bir piyasa” çıkmazına düşmüşlerdir. Sigorta primleri tazminat taleplerinin sayısındaki dikkate değer yükseliş nedeniyle artmaktadır. Sigorta konusunda dünyadaki en büyük aracılık şirketi Lloyd’s of London Mayıs ayında sigortacıların 2020 senesinde en az 107 milyar dolar tazminat talebi işleme alacağını hesaplamıştır. Ki buna hayat sigortaları dahil değildir. Pelacani uygulamada gördüğünü şöyle dile getirmektedir: “Bu arada Brezilya’da bir sorumluluk sigortası için prim iki katına çıkarıldı.” Pelacani mevcut “sert piyasa”da risk analistleri için pek çok fırsat olduğunu da belirtmektedir. “Şirketler şu anda risk analizlerini çok daha iyi uygulamalılar. Yükselen fiyatlar nedeniyle tesadüfi veya vizyonsuz sigortalama artık bitti.”

PELACANI hakkında

Carlos Pelacani, PELACANI Risk Kontrolü ve Mühendisliği şirketini 2015 yılından beri yönetmektedir. Brezilya ve Güney Amerika piyasasındaki yirmi yılı aşkın deneyimi ile PELACANI, konu risk yönetimine geldiğinde ülkesinde uzmandır. Pelacani ile ortakları, başka konuların yanı sıra şirket binaları çevresindeki risk kontrolünde uzmandır. Buna sağlıklı bir çalışma ortamı, aynı zamanda yangın tehlikesi ve patlamaları önleme ile fırtına ve sellere karşı silahlanma da dahildir.

Yerel ofisler

ULUSLARARASI

Ron de Bruijn

Amsterdam
The Netherlands
+31 85 043 79 40
[email protected]

AMSTERDAM

Tom de Nooij

Amsterdam
The Netherlands
+31 85 043 79 40
[email protected]

ISTANBUL

Özlem Emgen

İstanbul
Türkiye
+90 533 21 12 051
[email protected]

KRAKOW

Leszek Golachowski

Krakow
Poland
+48 663 336 844
[email protected]

JOHANNESBURG

Chris Brits

Johannesburg
South Africa
+27 83 456 7424
[email protected]

SIDNEY

Janet Short

Coal Point (Sidney)
Avustralya
+61 (0)49 3868111
[email protected]

Scroll to top