“NFPA standartlarının uluslararası hale getirilmesi süreci üzerinde çalışma’’

Konu yangın güvenliği olduğu zaman, Hollanda’da sayısı her geçen gün artan pek çok taraf Ulusal Yangın Koruma Kurumu (National Fire Protection Association – NFPA) tarafından yayınlanmış standartları kullanmaktadır. NFPA 13 (sprinkler), NFPA 20 (yangın güvenliği için pompalar) ve NFPA 25 (kontrol ve bakım) gibi standartların avantajları inkar edilemese de bazı hususları hala tartışılmaktadır. Bu nedenle risk profesyonelleri network organizasyonu olan Riskonet, NPFA uzmanı Matt Klaus’u Hollanda’ya davet etmiştir ve onunla konuşmuştur. “NFPA standartları tüm Dünya’da kullanılan norm haline gelmekte ve dolayısıyla uluslararası versiyonunun lansmanı üzerinde çalışıyoruz.”

NFPA standartları başlangıçta Amerikan uygulamaları için oluşturulmuş olmakla beraber netlik ve uygulanabilirlikleri daha fazla ülkede kullanılmalarına neden olmaktadır. Standartların çoğu nihai kullanıcıları da içeren paydaş komiteleri tarafından oluşturulduğu ve geliştirildiği için oldukça günceldir.

“ Biz, ‘geniş katılımla yasa geliştiren bir kuruluşuz’, esasen herkesin standartlara katkısını memnuniyetle karşılayan kar amacı gütmeyen bir organizasyonuz. Standartların her üç yılda bir gözden geçirilerek güncellendiğine vurgu yapan Klaus, bu standartların ‘açık görüş birliği temelli’ standart: şeffaf ve herkes tarafında ulaşabilir olarak adlandırıldığını söylemiştir.’’

Yorumlama ve kültürel farklılıklar

Bununla beraber standartların her yerde uygulanması her zaman sorunsuz olmamaktadır. Riskonet tarafından organize edilen bir seminerde Matt Klaus Hollanda’daki yangın güvenliği ve önleme temsilcileriyle buluşmuştur. ‘‘Toplantıda sprinkler için olan NFPA 13 standardındaki belli koşulların uygulanmasını ele alınmıştır. Standarttın çalışma mekanizması ve ABD ile dünyanın başka yerlerindeki uyum kültürü farklılıklarına odaklanılmıştır.’’

Matt Klaus, Avrupa standartlarını harfi harfine uyulması gereken yönetmeliklerle genellikle kural tabanlı olarak nitelendirmiştir. ‘‘Standartta herhangi bir tedbir veya metot mevcut değilse, Avrupa yaklaşımı buna izin verilmediği yönünde olacaktır. Halbuki NFPA standartları performans tabanlıdır. Bu nedenle, ‘eşdeğer bir yaklaşım’ dediğimiz çok farklı bir yaklaşımla geliştirilmişlerdir. Bir standardın yapılan her türlü dizayn ve her sprinkler ürünü için uygulanamayacağının farkındayız. Standart , sprinklerle ilgili bir konuda belli bir çözüm sağlamıyorsa, mühendisler performansa dayalı özelleştirilmiş çözümler geliştirerek yetkililere onay için sunmak zorundadır.’’

Özelleştirilmiş çözümler geliştirilmesi

Bu sayede NFPA standartları özelleştirilmiş çözümler geliştirilmesine ve onaylanmasına olanak sağlar. Bu yaklaşımda Riskonet gibi bağımsız risk mühendisliği uzmanlarının önemli roller almasını sağlar. Yetkililer genellikle tarafsız değerlendirme için risk profesyonellerine danışmaktadır. ‘‘Tarafsız ‘üçüncü taraf değerlendirme’ye olan ihtiyacın artacağını öngörüyorum. Bana göre burada NFPA standartlarının büyük bir avantajından konuşuyoruz: yüzlerce sayfalık dokümanın içinde bir çözümden bahsedilmediyse, yetkili makamın eşdeğer tasarımı, ürünü onaylaması koşulluyla bu yeni teknoloji, ürün ve kavram olasılığının gelişmesine izin vermektedir.” ABD’de bu kurum genellikle emtianın yer aldığı şehir adına itfaiye olmakla beraber bazı durumlarda ayrıca sigortacıda olabilmektedir.

Matt Klaus (NFPA) tarafsız ‘üçüncü taraf değerlendirmesi ‘ne olan ihtiyacın artacağını öngörmektedir. Riskonet’in yönetici ortağı Ron de Bruijn, işinde bunun hali hazırda olmaya başladığını fark etmektedir. “Özellikle karmaşık yapılara sahip endüstrideki müşterilerimizde gerçek durumda etkin bir şekilde uygulanabilecek uygulanabilir güvenlik kavramı geliştirilmesiyle ilgili tavsiyeye ihtiyaç vardır.”

“Bilhassa NFPA standartları hazır çözümler sunmadığı zaman güvenli ve yeterli alternatif çözümlerle ilgili danışmanlık hizmeti sunmaktayız: sigortacılar ve yetkili makamlarla üst düzey bir görüşme yürütmek için uygun tarafsız, kapsamlı, kanıtlanmış değerlendirme.’’

Özel durumlarla ilgilenmek

Matt Klaus, NFPA standartlarının durumların %90’dan fazlasına çözüm sağladığını vurgulamaktadır.

“ Otel, ofis veya apartman kompleksi için sprinkler çözümü için çalışan herhangi biri, bilmesi gereken her şeyi şüphesiz NFPA 13’te bulacaktır: hangi sprinklere izin verildiği, nasıl uygulanması gerektiği, özel durumların nasıl ele alınacağı… bütün hepsi orada.’’

İnşaat metotları ve malzemeleri zaman içinde değiştiği için bunların gereklilikleri standartlarda ayrıca yansıtılmaktadır. Matt Klaus, kendisi ve yaklaşık 25 kişinin yer aldığı teknik komitenin, 2019’da yayınlanacak yeni NFPA 13 standardı ile ilgili dokümanlar üzerinde çalışmak için Texas’ta toplanacağı bir konferanstan bahsetmiştir. ‘‘Bu metodun güzel yani komitedeki paydaş gruplarının hiçbirinin koltuk sayısının üçte birden fazlasına sahip olmamasıdır. Bu dengeli dağılım herhangi bir sprinkler üreticisi veya diğer taraflı tarafların tartışmalara hakim olmasını veya komiteyi yönlendirmesini engellemektedir.”

Ron de Bruijn’e göre müşterilerin bu durumlarda tipik isteği: “Biz kendimizi iyi güvenlik önlemleri ile korumak istiyoruz. Kurumumuz ile uyumlu ve bilinen norm ve standartlar tarafından desteklenen iyi çözümler geliştirmemize yardımcı olun.

Daha sonra durumu ve riskleri analiz ederiz. Genellikle endüstride olduğu gibi normlar standart çözümler sağlamadığı zaman tecrübe ve uzmanlığımızı ‘eşdeğer’ olarak tanımlanan çözümleri bulmakta kullanırız. Eşdeğer çözümler standartta yer almayan ancak düzgün şekilde kanıtlanırsa hala yeterli olacak çözümlerdir. Bu durumlarda eşdeğerlik maddesi olduğu için otomatik olarak NFPA standartlarına bakarız. Bundan sonrada teorik ve pratik ispatı olan çözümler sağlarız.’’

Müşterileri, Riskonet’ten risk ve güvenlik kavramı ile ilgili olarak yetkili makamlar ve sigortacılarla görüşmeleri yürütmesini isteyebildiği için bu destek bir adım daha ileri götürülebilmektedir.

Öneri sunma

Klaus açıklamasında ayrıca ABD dışında benzer konularla ilgili tartışmalar yaşayan veya benzer farklılıklarla defalarca karşılaşan tarafları göz önüne almıştır.

“Mühendisler, sprinkler üreticileri, sigortacılar – standarttaki koşullarla ilgili problemi olan herhangi biri – standardın değiştirilmesiyle ilgili komiteye standardın değiştirilmesiyle ilgili öneri sunabilir. İtiraf etmeliyim ki değişikliğin kabul edilmesi aylar hatta daha uzun sürebilir. Buna karşın standartlar her zaman mevcut gelişmelerin biraz gerisinde kalacaktır.”

Matt Klaus’a göre NFPA standartlarını bu kadar işe yarar yapan gerçek uygulamaya dayanan temelleridir. “Sigorta şirketi AIG yeni polivinil florür ekranlı televizyonların yangın güvenliği ile ilgili testler yapmıştır. Tasarım kriterlerinin tamamen hazırlanması muhtemelen zaman alacak olmasına rağmen test sonuçlarını alıp standartlarımıza eklemek için sabırsızlıkla bekliyoruz. Bunlar bizim dokümanlarımıza henüz dahil edilmemişken bu arada itfaiye yetkilileri bireysel vaka bazlı olarak bunları zaten onaylamakta serbesttir.”

De Bruijn, Klaus’a katılıyor: Bu desteğe olan ihtiyaç pek çok ülkede artacaktır. “Kamu sektörü yetkisini geri çekiyor ve bu özellikle şimdi Hollanda ve diğer ülkelerde gerçekleşiyor, özel sektör daha çok sorumluluk alıyor. Bu aynı zamanda bu konuların güvenli ve etkin şekilde düzenleneceğinin ispatının sorumluluğunu da içermektedir. Bu sorumluluk aynı zamanda risk, güvenlik ve iş operasyonları arasında mümkün olan en iyi dengeyi sunan güvenlik kavramı geliştirilmesi için de bir fırsattır. Bu konuya yönelik tavsiyelerimizi paylaşmaktan memnuniyet duyuyoruz.”

Riskonet böylece özel sektör, sigortacı ve kamu sektörü arasındaki etkileşim için uzman görüşü sunmaktadır. “Bu uzmanlığa hem müşterimiz hem de kendi tarafımızda yatırım yapmaya devam edeceğiz. Çalışanlarımız NFPA komitelerinde yer aldığı için NFPA standartlarının devam eden gelişim sürecine aktif olarak katılmaktadır. Çalışanlarımız, müşterilerimizin sahalarında güvenlik uzmanlarına NFPA standartları hakkında eğitim vermektedir. Bu nedenle NFPA uzmanı Matt Klaus ile gerçekleştirilen bu toplantıyı hem kendi uzmanlığımız hem de iş ortaklarımız için yatırım olarak görüyoruz.’’

Artan önem

Klaus, hem ABD de hem de dışında NFPA standartlarının artan öneminden gurur duymaktadır. “İlk sprinkler standardının tarihi 1896 yılına gitmektedir. Burada 40 sayfa olarak başlayıp şimdi 400 sayfa olan ve halen güçlenmeye devam eden 120 yaşında bir standart var! Standartlar bizim işimiz veya ürünümüz değil – gerçek dünyada olup bitenlerce oluşturulanlardır. Bina sahipleri, sistem üreticileri, kullanıcılar, tasarımcılar, test laboratuvarları, araştırmacılar, sistem uygulayıcıları hepsi katkıda bulunabilir. Standartların gelişimi, tıpkı hizmet ettikleri global pazarın gelişimi gibi devam etmektedir.

Klaus: “Bunların uluslararası yayılımı ve kabulü artmaktadır. İnç yerine santimetre ile çalışan ülkelerdeki alıcıların ihtiyaçlarına yanıt veriyor olacağız. Sistemlerin daha doğru ve kolay uygulanması için standartlarımızın uluslararası sürümlerinin geliştirilmesi üzerinde çalışıyoruz.’’ Bu arada Klaus NFPA’in teknik komitelerine uluslararası katkının artmasına güveniyor. “Bütün bunlar standardın etkinliğine katkı sağlayacaktır. Kim bilir, belki bir gün tüm bu uluslararası standartları tek bir çatı altında toplarız. Küçük tedbirli adımlar atarak bunun için çalışıyoruz.’’

Kıdemli Yangın Koruma Mühendisi olan Matt Klaus, NFPA’de devreye alma, entegre sistem testleri ve otomatik sprinkler sistemleri standartlarından sorumludur.