Analyse van bedrijfsschaderisico binnen organisaties
30 oktober 2019
Als er één gebeurtenis is die ertoe kan leiden dat een Risk Manager in dezelfde situatie terechtkomt als Winona Ryder in Girl, Interrupted, dan is het wel een volledige stillegging van het bedrijf.
Volgens Stefan Swanepoel, directeur van Directrix Risk Services, een actuarieel adviseur, is een bedrijfsonderbreking het onvermogen van een bedrijf om zijn hoofddoel, zijn bestaansreden, deels of geheel te vervullen. De Riskonet-partner stelt dat dit onvermogen normaliter voortkomt uit een ongewenste en onverwachte gebeurtenis, zoals een brand met rampzalige gevolgen of een defect in kritieke apparatuur. Daarentegen is het, vanwege de complexiteit van moderne grote organisaties in combinatie met de vaak uitgebreide verticale integratie en ingewikkelde wereldwijde aanvoerketens, ook mogelijk dat de onderbreking voortkomt uit externe gebeurtenissen.
Bedrijfsonderbreking en strategische risico’s
Hoewel het onderbrekingsrisico de facto meerdere strategische risico’s raakt, komt het weinig voor in de strategische risicoregisters van organisaties als apart en direct risico. Een belangrijke reden hiervoor is de verzekering. Zodra een risico wordt gezien als ‘verzekerd’, wordt het tevens gezien als ‘beperkt’. De vorige zin werpt echter enkele vragen op:
- Kan een verzekering de invloed van het risico daadwerkelijk beperken?
- Is de gekozen dekking voldoende?
- Zijn andere schade beperkende maatregelen mogelijk of beter?
Hoe staan deze vragen in relatie tot de verzekerings- en andere informatie die bedrijven helpen om BO-risico’s strategisch te beheren?
Invloed van een specifiek risico
Vanuit een fundamenteel perspectief, vrijwaart een verzekering de verzekerde tegen de financiële consequenties voortkomend uit een specifiek risico. Afgezien van de invloed van polisvoorwaarden en eigen risico’s, kan gesteld worden dat een bedrijf wat zijn bruto winst over de periode van de onderbreking terugkrijgt plus een bijdrage aan de expliciete herstelkosten (via een extra-kostenverzekering) ontvangt, zich in dezelfde positie bevindt als wanneer de onderbreking nooit had plaatsgevonden. Toch?
Allesbehalve. Over het algemeen bestaat een bedrijf omdat ze een gat in de markt zagen dat ze willen bedienen met een product dat ze willen aanbieden tegen de (winstgevende) prijs die de markt bereid is ervoor te betalen. Het onvermogen van dat bedrijf om het product te blijven aanbieden creëert een domino-effect dat veel verder gaat dan de overeengekomen brutowinst van de ongerealiseerde verkoop. Een onherstelbaar verlies van marktaandeel, de opgekomen vraag naar alternatieve producten, eventuele boetes of sancties en het verlies van leveringscontracten zijn stuk voor stuk gebeurtenissen die niet worden verzacht door de uitbetaling van de verzekeringspenningen.
Verzekering als laatste redmiddel
Behalve de hierboven besproken gebeurtenissen, hebben verzekeringen ook vaak specifieke voorwaarden die behoorlijk belastend kunnen zijn: wachttijd, eigen bijdragen, cruciale uitsluitingen, en dekkingslimieten beïnvloeden allemaal de definitieve uitbetaling ten opzichte van de daadwerkelijke schade van de onderbreking.
Het is daarom duidelijk dat een bedrijfsschade-verzekering (inclusief extra-kostenverzekering en, in mindere mate, cyberverzekering (maar dat is een hele andere discussie)) alleen een laatste redmiddel voor het restrisico zou moeten zijn. Een meer formele, gestructureerde aanpak is:
- Interpreteer het herstelproces na een bedrijfsonderbreking als een reeks kritieke gebeurtenissen.
- Integreer op zichzelf staande continuïteits-, nood-, herstel- en andere relevante plannen die ieder een deel van het risico behandelen.
- Analyseer tot in detail het kostenprofiel van het herstelproces.
- Beperk, op zorgvuldige en financieel haalbare wijze, de algehele onderbreking.
- Gebruik interne, externe, bestaande en mogelijke middelen om het algehele herstelproces te beperken.
- Verzeker, in zoverre dit verstandig is, het bedrijfsschade-restrisico en blijf de hieraan gerelateerde kosten bewaken.
Hoewel de stappen hierboven een multidisciplinaire aanpak vragen, spelen actuarissen hierin een belangrijke rol. Aangezien het proces over het algemeen is gericht op de risicoanalyse vóór verlies, vereisen de inherente volatiliteit, verschillende kritieke paden en bewegende doelen (zoals de aanvoerketen) inzicht in stochastische wiskunde en geïntegreerde modelleertechnieken.
"Risicomanagement mag in de moderne organisatie niet meer slechts een afdeling zijn, het moet integraal onderdeel uitmaken van het leiden en sturen van de organisatie."
Martin van Staveren
Auteur 'Risicogestuurd werken in de praktijk'
Specifieke beperkingsprogramma’s
Daarnaast vraagt het integreren van de verschillende bestaande maatregelen teneinde minimale overlap te krijgen of grote leemtes te vullen het vermogen om gecompliceerde modellen te begrijpen. Ten slotte zijn het vertalen van fysieke processen naar financiële termen en het vergelijken van de kans op en de waarde van een restrisico actuariële vaardigheden pur sang.
Er bestaan echter, behalve de door ons ervaren kosten in een typisch niet-actuariële omgeving, belangrijke beperkingen of hindernissen voor de succesvolle betrokkenheid van actuarissen. De belangrijkste hiervan is het bedrijf te helpen inzien dat het bedrijfsonderbrekingsrisico gecompliceerder en dynamischer is dan veelal wordt aangenomen. Bedrijven delegeren vaak continuïteitsmaatregelen aan operationeel of technisch personeel: experts op hun gebied, maar zelden medewerkers met een alomvattende blik op het volledige risico.
Dit leidt tot preventieprogramma’s die gericht zijn op specifieke risicogebieden. Zonder de juiste fundering en integratie, kunnen deze maatregelen elkaar zelfs negatief beïnvloeden of kunnen er geen kostenbesparingen gerealiseerd worden door de geïntegreerde aanpak.
Uitdagingen voor actuarissen
De aankoopeisen en -voorwaarden voorbedrijfsschadeverzekeringen zijn meestal gebaseerd op relatief gestandaardiseerde evaluatiemodellen die worden gebruikt door acceptanten. Hoewel hun ervaring met schades die leiden tot (betwiste) verzekeringsclaims onontbeerlijk is, beperkt hun perspectief zich tot de evaluatie van de kans op uitbetaling onder de bestaande dekking en de specifieke maatregelen die de kans op en hoogte van claims beperken.
Deze situatie schept een extra uitdaging voor actuarissen die willen bijdragen aan risico verbeteringsprogramma’s van hun klanten. Inzicht in het basale operationele profiel en de belangrijkste risico’s, uitdagingen en knelpunten is belangrijk voor een goede uitwisseling en integratie van informatie tijdens de analyse.
Basiskennis van het operationele profiel van de onderneming helpt ook bij het begrijpen van de aanpak, rol en beperkingen van acceptanten binnen het bredere kader van risicobeheer. We hoeven geen procesingenieur of verzekeringsinspecteur te zijn, maar we moeten wel meer weten dan de overduidelijke verschillen tussen de risico’s en processen van een metaalgieterij en die van een luchtvaartmaatschappij.
De waarde van risico
Een laatste uitdaging is het heersende idee binnen bedrijven dat de ‘waarde’ van het risico afhankelijk is van de premie voor de dekking van dat risico, terwijl die premie meestal vrij laag is ten opzichte van het risico dat wordt (gezien als) overgedragen. Hierdoor ontstaat vaak een omgeving waarin het werkelijke belang van de bedrijfscontinuïteit en de daadwerkelijke impact van een onderbreking niet goed worden begrepen of ingeschat.
Helaas leidt deze situatie er meestal toe dat de werkelijke kosten van een onderbreking pas duidelijk zijn als het al te laat is. Een betwiste claim, gedeeltelijke of volledige afwijzing gekoppeld aan de materiële schade bij het bedrijf lang na de onderbreking komen vaak voor bij bedrijven die geen inzicht hadden in hun blootstelling aan het bedrijfsonderbrekingsrisico noch de werkelijke bescherming (en inherente beperking) van een bedrijfsschadeverzekering.
Actuarissen bieden de markt tastbare voordelen bij het begrijpen, evalueren, ontwikkelen en integreren van maatregelen voor schadebeperking in combinatie met financiële berekeningen voor belangrijke onderbrekingen. Hoewel wij dankzij onze vaardigheden dergelijke opdrachten in principe kunnen uitvoeren, zijn er bijkomende vereisten om de gepresenteerde resultaten of oplossingen op de juiste manier te contextualiseren en waardevol te maken voor een bedrijf.
