De Riskonet-routekaart naar vergroening van bedrijven

Environment, Social and Governance, oftewel ESG, wordt steeds belangrijker. Özlem Emgen, Riskonet-partner in Turkije, belicht de ins, outs en voordelen van het voldoen aan ESG-richtlijnen.

De introductie van de ESG-richtlijnen, enkele jaren geleden, heeft aanleiding gegeven tot een fenomeen dat bekend staat als ‘greenwashing’, de misleidende praktijk waarbij een bedrijf zodanig wordt geprofileerd dat het milieuvriendelijker of ecologisch verantwoorder lijkt dan het in werkelijkheid is. Echter, zoals Özlem Emgen opmerkt: “Waarom doen alsof je voor groen gaat als je echt kunt zijn? Riskonet biedt een alternatief voor greenwashing, door klanten te helpen zowel de letter als de geest van ESG na te leven en zo te profiteren van authentieke groene referenties.”

De vruchten plukken

Er zijn verschillende redenen voor het toenemende belang van ESG, zegt Özlem, waarvan projectfinanciering er een is. Financiële instellingen willen investeren in projecten die verantwoorde groei onderstrepen en rekening houden met het milieu, wat vraagt om goed bestuur. Duurzaamheid is het sleutelwoord. Veel Turkse bedrijven zijn internationaal actief en zien duidelijk de voordelen en meerwaarde van ESG. “Uiteindelijk zijn de beloningen die deze bedrijven behalen zowel financieel als reputatiegericht.”

Streng gereguleerd

De sociale component van ESG is zeer breed en omvat zowel interne als externe belanghebbenden, legt Özlem uit. De eerste zijn de werknemers. En de verantwoordelijkheden van werkgevers jegens hen omvatten onder meer eerlijkheid, diversiteit op het werk en gelijke lonen voor hetzelfde werk, vooral voor vrouwen. Ook belangrijk is het beleid van werkgevers met betrekking tot werknemers met een beperking, arbeidsmigranten en kinder- en dwangarbeid. Turkije heeft diverse internationale verdragen ondertekend en is op dit gebied vrij streng gereguleerd. Op dezelfde manier hebben veel Turkse financiële instellingen internationale overeenkomsten ondertekend en hun systemen regelmatig op naleving getest.

Verbeterde reputatie

Focussen op de arbeidsomstandigheden vertaalt zich in gelukkigere en productievere werknemers en producten van betere kwaliteit, benadrukt ze. Daarom zien Turkse bedrijven het als een goede zet om ESG te omarmen en erin te investeren. “Niet alleen bezorgen ze zichzelf een leidende rol en versterken ze hun reputatie en concurrentiepositie in eigen land, maar het maakt hen ook aantrekkelijke partners en leveranciers voor internationale bedrijven.”

Supply chains

De risico's die verbonden zijn aan de toeleveringsketen mogen niet worden onderschat, benadrukt Özlem. Vaak is het zo dat een bedrijf niet alleen onderdeel is van een grotere supply chain, maar ook op zichzelf vertrouwt. In deze context is het beperken van de CO₂-uitstoot vandaag de dag voor elk land een lastige vraag, wat misschien de reden is waarom Turkse bedrijven een aantrekkelijk alternatief kunnen bieden voor Aziatische leveranciers. “Onder andere wordt de CO₂-voetafdruk met behulp van een toeleverancier dichter bij huis aanzienlijk verkleind, evenals de potentiële geopolitieke risico’s die gepaard gaan met lange transportafstanden door soms conflictgevoelige gebieden.”

“Uiteindelijk zijn de vruchten van deze bedrijven even financieel als reputatierijk”

Herken en beheer risico’s

In complexe samenwerkingen is het fenomeen ‘externe belanghebbenden’ intussen een rol gaan spelen. Het gaat dan om partijen die worden beïnvloed of profiteren van het werk of het product van een bedrijf. Als er bijvoorbeeld een groot project dicht bij een gemeenschap wordt uitgevoerd, kwalificeren de betrokken overheden als externe belanghebbenden. Dat geldt ook voor de leden van de gemeenschap. Daarom is het belangrijk om de impact van een project op hen te minimaliseren en een veilige omgeving en een effectief en toegankelijk klachtenmechanisme te bieden. Het is van cruciaal belang om de risico's die verband houden met de gezondheid en veiligheid en die gevolgen kunnen hebben voor gemeenschappen te identificeren en te beheren. “Bij megaprojecten als dammen voor waterkrachtcentrales kan een ongeval bijvoorbeeld enorme gevolgen hebben. Er moeten voorzieningen worden getroffen om de ongecontroleerde waterstroom mogelijk te maken, en soms zelfs de gecontroleerde stroom van overtollig water door sluizen. Op dezelfde manier kunnen ongelukken of andere onvoorziene gebeurtenissen bij mijnbouwactiviteiten ook hele gemeenschappen treffen.”

Arbeidscontrole

Özlem legt verder uit dat Riskonet Turkije betrokken is bij verschillende projecten waarin ESG een sleutelfactor is. Op het gebied van projectfinanciering adviseert zij bijvoorbeeld over het beheersen van milieu- en sociale risico's. Arbeidscontrole is een ander belangrijk gebied. Haar advies reikt hierbij van sociale zekerheid en activiteiten die het bedrijf aanbiedt tot inkoopprotocollen. En van salaris-, belonings-, sanctie- en promotiesystemen tot de fysieke werk- en rustruimtes en faciliteiten die aan werknemers worden aangeboden. De houding van het bedrijf tegenover vakbonden en de communicatie met het personeel wordt ook gedocumenteerd, evenals de toepasselijke collectieve arbeidsovereenkomsten.

Aanbevelingen

Riskonet Turkije adviseert ook over hoe een bedrijf zijn positie kan verbeteren door sociale verantwoordelijkheidsprojecten in zijn directe omgeving uit te voeren. “Ons rapport schetst doorgaans een beeld van de huidige situatie van een bedrijf en de potentiële tekortkomingen in de naleving van de internationale ESG-vereisten. Het zal ook aanbevelingen bevatten om naleving te garanderen en zo die situatie te verbeteren.”

Potentiële reputatieschade

Het onderschatten van het belang van ESG kan verstrekkende gevolgen hebben, waarschuwt Özlem. Tegenwoordig kan reputatieschade als gevolg van slechte sociale prestaties breed en snel worden gecommuniceerd via sociale mediakanalen en zelfs op tv. De financiële impact kan worden gevoeld door het verlies van een contract, of misschien door het onvermogen om de financiering te verkrijgen die nodig is om zelfs maar een project te starten. Juridische aspecten kunnen negatieve gevolgen hebben voor de reputatie en de financiële kant, bijvoorbeeld door planningsproblemen. “En als laatste, maar zeker niet minder belangrijk, kan een ontevreden beroepsbevolking leiden tot een hoog personeelsverloop, vertragingen, verminderde productiviteit en een lagere productkwaliteit, die allemaal negatieve domino-effecten hebben.”

Kritische observaties

Belangrijke onderdelen van de dienstverlening van Riskonet Turkije zijn het inventariseren van de sterke en zwakke punten van een bedrijf, het houden van interviews met alle niveaus van het personeelsbestand en het verzamelen van documentatie met betrekking tot ESG. Dit kan variëren van plannen voor de betrokkenheid van belanghebbenden tot gezondheids- en veiligheidsmechanismen, mechanismen voor respons op noodsituaties, en nog veel meer. Het is heel praktisch, concludeert Özlem, en houdt in dat je fysiek door de fabrieken en magazijnen van een bedrijf loopt en kritische observaties doet. Kleedkamers moeten bijvoorbeeld de juiste afmetingen en uitrusting hebben en geschikt zijn voor het aantal werknemers dat er gebruik van maakt. Wat de documentatie betreft, doet zij aanbevelingen om deze te verbeteren en waar nodig aan te vullen. “Ook adviseren wij hoe het bedrijf medewerkersparticipatie kan stimuleren door waardevolle feedback te geven door hen dienovereenkomstig te belonen, maar alleen als het daadwerkelijk waarde toevoegt.”